مطالعه ساختاریافته کیفیت زندگی سالمندان در ایران (۹۲-۱۳۸۳)

اهداف با توجه به افزایش روزافزون سالمندان، توجه به مسائل آنان از جمله امور مهم در سیاست­ گذاری اجتماعی کشورها محسوب می­ شود. بدون آگاهی از نیازهای اساسی و ابعاد سالمندی نمی ­توان به برنامه­ ریزی در راستای رفاه روانی و اجتماعی این قشر پرداخت. هدف این پژوهش، بررسی این نیازها و ابعاد با توجه به مقالات علمی منتشرشده در نشریات بین سال ­های 1383 تا 1392 است. مواد و روش ها برمبنای الگوی مفهومی کیفیت زندگی «هیوجز» (1990)، مطالعه ساختاریافته کیفیت زندگی سالمندان برای بررسی ابعاد و شاخص­ های کیفیت زندگی در بین 62 مقاله مجلات علمی-پژوهشی منتشرشده و دردسترس در یک بازه 9 ساله انجام گرفت. یافته ها نتایج این پژوهش از برجسته بودن بُعد وضعیت سلامتی سالمند در مقالات حکایت دارد (100 درصد). مفهوم کیفیت زندگی، مفهومی چندجانبه و چند­بُعدی است که تنها جنبه­ های فیزیکی و جسمی را دربرنمی‎گیرد و اندازه‎گیری و پی بردن به آن، خود در گرو عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی محیطی است که کمترین عوامل مورد بررسی، رضایت فردی و عوامل محیط فیزیکی هریک با 3/11 درصد است. بیشتر راهکارهای ارائه شده برای ارتقا و بهبود کیفیت زندگی سالمندان در ایران در سطح کارکردهای کلان و ساختاری 35/69 درصد است که می ­تواند در سیاست­ گذاری­ ها و برنامه ­ریزی­ ها مورد استفاده قرار گیرد و راهی در جهت بهبود و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان پیش روی برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار دهد.  نتیجه گیری کیفیت زندگی سالمندان در ایران از جمله موارد ضروری است که در صورت توجه به همه ابعاد آن و استفاده از برنامه ­های مداخله ای، آموزشی و حمایتی می­ تواند بهبود و ارتقا یابد.